تصويرسازي ازنگاه ليلا رخشي قاضياني

توتم نمادي بود كه انسان ها در گذشته هاي دور براي خود بر مي گزيدند وبراي آن معنايي عميق قائل بودند . در طول تاريخ ، توتم ها به تدريج دگرگون شده و برپرچم يا نشان كشورها جاي گرفته اند . در كتاب تاريخ پرچم ايران در اين باره آمده است : دانش اجتماعي به ما مي گويد كه جامعه آغازين به گونه ي كلان با آن كه ساده ترين گردهمايي است ، همين طور همكاري ، هماهنگي و همزيستي مردمي كه گرد آمده اند برپايه همگوني و نياز يكسان آن ها مي باشد . در كلان ، همه خويش يكديگرند ، زيرا كه همه در توتم كه نماد ويژه ي كلان است انبازند. توتم موجودي جاندار يا بي جان است وبيشتر جانور ياگياهي است كه مردم گردآمده در كلان ، خود را باز مانده ي آن مي پندارند و خويش را به نام آن مي خوانند و آن را نماد خود مي سازند و ستايش مي كنند . كوتاه سخن آن كه ، كلان اجتماعي است كه افراد آن ، داراي يك توتم ويك نشانه هستند و جون داراي گوهر و نشانه ي يكسان هستند خود را پيرو آيين و تردادهاي ويژه و خويش كار به انجام دادن كارهايي به سود كلان و توتم خود مي دانند و از سوي ديگر كارهايي را ناروا مي دانند و از آن دوري مي جويند . توتم در آغاز رنگ ديني داشت و چه بسا پرستش مي شده و نيز شناسه ي خويشاوندي ، يگانگي و دربردارنده ي سرنوشت يكسان و فراگيربراي كلان به شمار مي رفته است. رفته رفته با ايجاد دگرگوني هاي ژرف و پيشرفت انديشه و دانش انسان و پيدايش دبستان هاي فكري نونشانه هاي آئيني ، ترادادي و ملي گروه ها گردئيده و به روي درفش ها آمده يا به گونه هاي ديگري درزندگي اجتماعي اثر گذارده است . علل پيدايش توتم ها درگذشته هاي دور با علل حضور مسكات در عصر جديد شباهت دارد، به طوري كه مي توان گفت ، مسكات ها نيز شكل تغييريافته ي توتم ها هستند . بدين ترتيب ، نشان ها و مسكات ها وجوه اشتراك بسياري با يك ديگر دارند ، چندان كه شايد بتوان بعضي از نشان هاي مملكتي را كه به گونه اي شخصيت پردازي شده اند ، مسكات محسوب كرد . با مطالعه اساطير ايران به شخصيت هايي برمي خوريم كه مي توان آن ها را مسكات ناميد .